|
چگونه میتوان "میزان وثوق" فیلم های خبری از ایران بر روی اینترنت را افزایش داد؟ |
|
|
|
14 دي 1396 |
فیلم های خبری گرفته شده توسط تلفن همراه یا دوربین های دیجیتالِ کوچک از اعتراضات، تظاهرات یا درگیری های ایران و انتشار آنها در اینترنت منبع اصلی رسانه های جهانی برای دسترسی به وقایع ایران است. در روزهای اخیر گستردگی فیلم های منتشر شده و سرعت انتقال آنها موجب آگاهی مردم جهان نسبت به آنچه در ایران می گذرد شده و تحسین جهانیان را نسبت به ایستادگی مردم ایران در مقابل حکومت سرکوبگر جمهوری اسلامی برانگیخته است. حتی سیاستمداران و رهبران کشورهای مختلف با اشاره به این مطلب، شهامت آنانی که در صحنه این درگیری ها با به خطر انداختن جان خود اسناد جنبش آزادی خواهی مردم ایران را مستند می کنند ستوده اند.
از آنجا که رژیم دیکتاتوری- مذهبی حاکم بر ایران فعالیت خبرنگاران خارجی را یا متوقف کرده یا تحرکات آنان را بسیار محدود کرده است، هم سیاستمداران و هم رسانه های عمومی به هنگام اشاره به وقایع ایران و فیلم هائی که از طریق اینترنت منتشر شده اند، پیوسته یادآور می شوند منبع خبر ناشناس است و اضافه می کنند چون خبرنگاران بی طرف در صحنه نبوده اند، امکان تائید ادعاها را نداشته و امکان تائید میزان وثوق این فیلم های خبری را نیز ندارند. باید تا حد ممکن سعی کنیم با رعایت استاندردهای جهانی خبرنگاری، خود، رسانه جنبش آزادیخواهی مردم ایران باشیم.
شرایط لازم برای ارزش گذاری میزان وثوق خبر کدام است؟
- اولین و مهمترین شرط میزان وثوق یک خبر یا یک فیلم خبری، بی طرفی منبع خبر است. از همین روست که کار خبرنگاری به عنوان یک "حرفه" مهم می شود. حرفه ای که در آن خبرنگار تلاش می کند بدون جانبداری، وقایع را آنگونه که هست، مستند سازد. با این توضیح، واضح و مشخص است که مردم ایران که خود برای آزادی مبارزه می کنند و در صحنه درگیری ها فیلم جنایت رژیم و نیروهای سرکوبگرش را مستند می کنند، "خبرنگار یا گزارشگر بی طرف" به مفهوم حرفه ای محسوب نشده، بلکه دیده ها و شنیده های آنها به عنوان سند یا ادعاهای "شاهد زنده" دسته بندی شده و فیلم های خبری آنها نیز با همین اعتبار و در همین دسته بندی قرار می گیرد.
- نکته مهم دیگر در تعیین میزان وثوق یک خبر این است که آیا آن خبر از منابع دیگری هم نقل و منتشر شده است؟ هر چقدر تعداد منابع انتشار یک خبر متعدد و متنوع تر باشد، این مسئله تائیدی بر صحت وقوع آن خبر است. برای مثال وقتی فیلمی از یک درگیری یا تظاهرات از چند منبع و از چند زاویه ی مختلف در اینترنت قرار داده می شود، این خود تائیدی مجدد بر صحت آن واقعه است.
هفت سوال پایه ای و ساختاری ثبت یک واقعه (خبر)
هفت سوال زیر کمک می کند تا دقت خبر هر چه بیشتر و میزان وثوق آن هر چه بالاتر برود. سعی کنید در تهیه و انتشار فیلم این نکات را رعایت کنید:
- چه زمانی؟ (روز، ساعت، تاریخ واقعه و تهیه فیلم)
- چه جائی، کجا؟ (محل واقعه: شهر، محله، خیابان، کوچه)
- چه کسی یا چه کسانی؟ (تعداد جمعیت، ترکیب جمعیت، ترکیب سنی، جنسی، قشر اجتماعی، و در مورد افراد مجروح یا کشته شده اسم و سن و شغل و مشخصات دقیق آنها بسیار مهم است)
- چه چیزی؟ (موضوع چیست؟ چه اتفاقی افتاده، درگیری، تظاهرات، تجمع و ...)
- چگونه؟ (چگونگی واقعه، مثلا در یک درگیری: حمله نیروهای انتظامی یا بسیج و ... با چوب و چماق، حمله موتور سواران، تیر اندازی، تیراندازی از روی پشت بام و ...)
- چرا؟ (چرائی واقعه، توجه: آنچه مهم است تشریح موضوع است و نه تفسیر آن! مثلا: مردم خشمگین شعار می دادند، یک بسیجی از روی پشت بام به مردم تیراندازی کرد. یا: لباس شخصی ها به یک دختر جوان حمله کرده و بعد از جیغ و فریادهای او مردم به کمکش رفتند و...)
- چه منبعی؟ (این موضوع فوقا توضیح داده شد)
رهنمود عملی به هنگام فیلم برداری
به هنگام فیلم برداری سعی کنید جزئیات فوق (بخصوص تاریخ و محل فیلمبرداری) را با صدای خود بگوئید تا همزمان بر روی فیلم ضبط شود. برای آنکه صدای شما مانع از ضبط صدای صحنه اصلی نشود شما می توانید آهسته، اما سریع، جزئیات فوق را بگوئید. یا آنکه با کمک برخی نشانه ها در صحنه، مثلا فیلم گرفتن از تابلو یک خیابان یا کوچه، برخی جزئیات را از همان صحنه ثبت کنید. (توجه داشته باشید بیان جزئیات منجر به لو رفتن محل سکونت یا کار خود شما نگردد و جملات شما بسیار کوتاه باشد.) مثلا: امروز چهارشنبه 13 دی ماه 1396، ساعت چهار بعد از ظهر، تهران میدان انقلاب. اگر کمی بعد تر اتفاق دیگری بیافتد: دوباره ...
در صورتی که به لحاظ تکنیکی امکان نوشتن روز و تاریخ و محل بر روی صفحه می باشد، استفاده از این روش بسیار مناسبتر است. همچنین سوال کوتاه از دیگر افراد حاضر در صحنه و ضبط صدا و حالت صحبت آنها به طور واقعی و طبیعی می تواند بسیار مفید باشد. مثلا: چهارشنبه 13 دی 96، همدان میدان بوعلی، ساعت 8 شب، 1000 نفر از مردم شعار می دهند جمهوری اسلامی نمیخوایم. حدود 200 نفر بسیجی با موتور و 100 نفر نیروی انتظامی جلوی اونها رو گرفتن. بسیجی ها با موتور به داخل جمعیت حرکت می کنند و با چوب به مردم حمله می کنند و ... (یا نمونه دیگر، بر گرفته از یکی از ویدئوهای منتشر شده بر روی یوتیوپ: اینجا شاهین شهر اصفهان. تا حالا 10 نفر تیر خوردند و یک نفر کشته شده. نفر بغلی: یک نفر نه، دو نفر کشته شدند ... )
نکات تکمیلی
- سعی کنید هرچه سریعتر بعد از وقوع یک خبر آنرا بر روی اینترنت قرار دهید.
- سعی کنید لرزش فیلم هرچه کمتر باشد.
- اگر می توانید فیلم علاوه بر شبکه های اجتماعی از طریق ایمیل برای چند گیرنده جداگانه ی دیگر بفرستید (مثلا سازمان عفو بین الملل، سازمان دیدبان حقوق بشر، گزارشگران بدون مرز، نماینده خبرگزاری های خارجی و ...)
- به هنگام قرار دادن فیلم بر روی اینترنت (مثلا یوتیوپ)، در قسمت اطلاعات مربوط به فیلم؛ روز، تاریخ، ساعت و محل را حتما بنویسید.
- برای خود یک نام انتخاب کنید و همیشه فیلم های خود را با همان نام و آدرس ایمیلی برای دیگران ارسال کنید. شما هرچقدر ناشناخته باشید، و حتی اگر ابتدا به عنوان منبع خبری قابل اطمینان محسوب نشوید، ارسال مستمر خبر و گزارش و فیلم از سوی شما با توضیحات دقیق آنگونه که در بالا توضیح داده شد، کمک می کند تا دیگران شما را به تدریج شناخته و به اخبار ارسالی از سوی شما با درجه بالائی از اطمینان و اعتماد برخورد خواهد شد.
- اگر فیلم خود را از مونتاژ چند فیلم تهیه می کنید (مثلا می خواهید از ده دقیقه فیلم، یک فیلم یک دقیقه ای در بیاورید)، حتی الامکان همراه با فیلم مونتاژ شده، فیلم خام آن را هم برای گیرندگان خود بفرستید.
موفق باشید.
لطفا این مقاله را به دوستان خود بویژه در ایران توصیه کنید.
حنیف حیدرنژاد
http://www.hanifhidarnejad.com
منابع کمکی
ساختار خبر ژورنالیستی
Nachrichtenaufbau
استانداردهای تهیه خبر
Nachrichten-Standards
|
